This account got published by Trouw on May 2.
Opnieuw een slapeloze nacht. Drie naschokken in de span van twee uur. Ze zijn niet onprettig; ze doen me denken aan de korte golfslag van het IJsselmeer. Maar het is moeilijk om te ontspannen. Even verderop is een huis na zo’n schok ingestort. Het was al gehavend natuurlijk, maar zoiets blijft toch rondspoken.
Het is vandaag een week na dato. Ik had me voorgenomen om net voor de lunch, om 11.52 uur even bij het moment stil te staan maar voordat ik het weet is het half een.
Toch is er geen ontsnappen aan. Ik denk, praat, adem aardbeving. De telefoon in het kantoor gaat de hele dag: vanuit alle delen van de vallei wordt gebeld over gewonde honden, koeien, geiten, varkens. Ergens een kopje koffie drinken is zelden ontspannend: alle gesprekken gaan over de aardbeving en overal liggen kranten met slecht nieuws.
Iemand deelt een youtube filmpje van beelden van gehavende monumenten, gemaakt met een drone. Het is geen toeristisch filmpje natuurlijk maar ik merk dat het me goed doet. Ik bekijk het een paar keer. Wat me aantrekt is de afstand tot het onderwerp. Het gevoel een vogel te zijn en van bovenaf naar de dingen te kijken.
Ik besluit er even tussenuit te gaan, naar Pharping, een dorp dat nauwelijks schade heeft opgelopen. Onderweg kom ik een paar tentenkampen tegen, maar tussen de heuvels en velden met aardappels zien ze er bijna pittoresk uit. Het dorp is vol leven. Hier liggen de schappen vol met verse groenten, iets wat we in Kathmandu nog niet meemaken. Ik kom een oude bekende tegen die zich in een stilteretraite bevond toen de aardbeving plaatsvond. Wat bijzonder is dat ze de familie belde maar haar retraite niet verbrak. “Je kunt je nauwelijks een beter meditatieonderwerp voorstellen dat een ramp; je wordt overspoeld door emoties, staat dicht bij de dood en krijgt inzicht in hoe ver je op je pad bent gevorderd.”
Ik geef een lift aan Ram, de medewerker van een restaurant op de weg terug. Net als de oude bekende bevond hij zich ook in een vreemde positie tijdens de aardbeving. Ram’s oom was net overleden; hij kwam net terug van de rivier voor de crematie. “In onze cultuur moeten broers en neven van de overledene het hoofd kaalscheren en tien dagen afgezonderd rouwen. Hoewel het levensgevaarlijk was mochten we het huis van mijn oom niet uit. ’s Nachts zaten we buiten de deur op een juten zak. Als het regende hadden we alleen een paraplu ter bescherming.”
Of de rituelen hem goed hebben gedaan? “Nee, absoluut niet, ik geloof er niet in. Maar als we ze niet volgen lopen we de kans uit de gemeenschap te worden verbannen. Daar heb ik ook geen moeite mee maar voor mijn ouders zou dat een ramp zijn.”
’s Avonds komen de Nederlanders even bij elkaar in het Summit Hotel, waar de meesten vorige week zaterdag waren. We maken op een stenen platform bij een watertje een figuur van lichtjes. Een groot hart in een mandala. Met behulp van grote kaarsen steken we gezamenlijk de waxinelichtjes aan. Ik stel voor een minuut stilte in acht te nemen. In de stilte kom ik langzaam maar zeker tot rust. Het geluid van het water, de warmte van de lichtjes, en de constante beweging van de vlammen hebben een hypnotiserend effect. Ik denk aan de mensen om me heen, de Nepalezen in de gebieden die nog niet bereikt zijn, aan iedereen die bang is of iemand moet missen. Aan de onrustige aarde die nog volop in beweging is. Na een minuut stilte blijf ik staan en vergeet de tijd. Niemand beweegt. Als we later het hotel verlaten hangt tussen de bomen een witgele maan.
Earthquake Diaries 